Een populaire boekenreeks van dit moment is de serie “Millennium Trilogie”. Het verhaal speelt zich af in Zweden. Millennium is een Zweeds tijdschrift en een van de oprichters, Mikael Blomkvist, is een van de hoofdpersonen in de trilogie. Hij wordt beschreven als een gedreven journalist die er alles voor over heeft om het onrecht aan het licht te brengen. Daarnaast is hij tegelijk een losbol van de bovenste plank en kruipt met elke gewillige vrouw tussen de lakens. Op het moment van schrijven ben ik in deel 2 aan het lezen, en tot nu toe vertoont Mikael geen interesse in seksuele contacten met mannen, maar homoseksualiteit wordt als algemeen geaccepteerd beschreven.

Hij heeft een langdurige buitenechtelijk relatie met de hoofdredactrice, Erika Berger, met medeweten en goedkeuren van haar man. Deze relatie heeft hem zijn eigen huwelijk gekost.

 

Politiek correct

De hele tendens in het boek is postmodernistisch van aard. Het ‘women in control’ aspect speelt een grote rol in de hele trilogie. Mannen worden vaak beschreven als net niet gelijkwaardig aan vrouwen. Dit zegt hopelijk meer over de auteur dan over de Zweedse samenleving, al zijn daar wel opmerkelijke ontwikkelingen gaande op het gebied van seksegelijkheid. Onlangs verscheen dit artikel over een crèche in Zweden waar ze geen onderscheidt meer willen maken tussen jongetjes en meisjes.
Ook in Zweden zijn de experts hier niet onverdeeld gelukkig mee. Als reactie op de Duitse plannen om tot het jaar 2013 50.000 extra crècheplaatsen te realiseren, reageerde een Zweedse expert met een ernstige waarschuwing. Zij schreef deze waarschuwing vanuit haar ervaring en expertise. Zoals kunt lezen komt daar een heel ander beeld uit naar voren dan wat wij over het algemeen in de media aan moeten horen. Uiteraard wordt er in deze ‘politiek correcte’ serie op geen enkele wijze aandacht besteedt aan de in deze waarschuwing genoemde problemen.

Deze geluiden horen we echter ook niet in de media, omdat ze niet politiek correct zijn, en politiek correctisme is blijkbaar verheven tot de nieuwe standaard van waarheid.

Naast het politieke correcte geluid over de rollen van man en vrouw (lees: vrouwen zijn beter dan mannen), worden allerlei vormen van seksualiteit beschreven, vaak tot in detail. Hierbij moet u denken aan homoseksualiteit, SM, biseksualiteit, overspel, verkrachting en machtsmisbruik. Ten dele heeft dit een functie in het verhaal, maar in de meeste gevallen is het meer papiervulling en levert het geen enkele wezenlijke bijdrage aan het verhaal in zijn geheel. In veel gevallen leidt het dusdanig van het verhaal af dat het irritant is door het gebrek aan relevantie.

In het tweede deel is een opmerkelijke passage met een politie-agent die onderdeel uitmaakt van een onderzoeksteam. Hij wordt duidelijk als de ‘slechte’ neergezet door zijn denkbeelden over homoseksualiteit.

‘Als ik het zo inschat, is hij hetero, gescheiden en heeft hij in de kantine het hoogste woord bij het vertellen van homomoppen.’
‘Hij is … een relikwie van iets. Dat is alles wat ik kan zeggen.’
‘Maar dat ben jij niet?’
‘Ik ben in elk geval geen homofoob.’

De figuur waar het over gaat, Hans Faste, wordt in dit geval afgevallen door een collega. Zoals we ook in Nederland zien, zien we het ook in dit boek: Iedereen die anders denkt over homoseksualiteit dan de politiek correcte mening van de minderheid, wordt neergezet als ‘-foob’. Hiermee wordt die groep gestigmatiseerd als zijnde een groep met een aandoening. Dit is ook weer een typisch postmodernistisch verschijnsel, en past daarmee in een studie over de eindtijd, dat iedereen met een afwijkende mening niet getolereerd, maar gestigmatiseerd wordt.

De toevoeging -foob duidt op een aandoening van psychische aard, denk maar aan claustrofoob, agorafoob, arachnafoob, hamartofoob, om er maar een paar te noemen. Voor al deze aandoeningen zijn behandelingen, omdat het ongegronde angsten zijn. Het postmodernisme misbruikt de termen homofoob en islamofoob echter. De mensen die onder één van deze noemers worden geschaard missen de typische uitingen/symptomen die bij alle echte fobieën (ongegronde angsten) wel voorkomen. Hun mening over homoseksualiteit en islam is gebaseerd op feiten, leerstellingen en/of persoonlijke overtuigingen en ervaringen. Daarmee is de grondslag dus een tegengestelde van de mensen die werkelijk aan fobieën lijden. Het lijkt me voor iemand die werkelijk een fobie heeft dan ook schokkend om te moeten ervaren dat het postmodernisme zo ongevoelig is, dat zij psychische aandoeningen feitelijk misbruiken als vals argument voor een politiek correcte mening.

Dat is ook weer een typerende houding binnen het postmodernisme: Een welhaast overdreven aandacht voor de zwakkeren in de samenleving, zolang die zwakkeren maar het evangelie van het postmodernisme onderschrijven. Iedereen die anders denkt mag, nee moet, genadeloos neergesabeld worden, zelfs als die overtuiging aantoonbaar op feiten en onderzoeken is gebaseerd. De waarheid is van ondergeschikt belang aan het postmodernisme. Politiek correctivisme is de nieuwe waarheid.

Het idee dat literatuur altijd toch wat tegendraads moet hebben wordt door deze serie in ieder geval niet nageleefd, of we moeten concluderen dat de maatschappij nog niet zover is afgezakt als we in deze serie moeten lezen. Dat laatste zou een verheugend feit zijn. Wel wordt uit de eerder genoemde waarschuwing duidelijk dat de Zweedse maatschappij ‘verder’ is dan de onze. Misschien zouden we toch eens na moeten denken of we die kant eigenlijk wel op willen met onze toekomst?

Een ander blijkbaar typisch ‘postmodernistisch’ trekje is het verklikken. We zien in ons land de laatste jaren een aantal ‘kliklijnen’, waarbij burgers al dan niet anoniem kunnen klikken over medeburgers (feitelijk niet, maar dat hoeft de burger niet te weten). Onvoorstelbaar. De vorige generatie heeft de gevolgen van dit klikken aan den lijve meegemaakt in de tweede wereldoorlog, maar blijkbaar willen we gewoon niet leren van onze eigen geschiedenis.

… en drukte het gaspedaal helemaal in. Hij reed 150 kilometer per uur en sjeesde langs het langzame verkeer dat zich aan de toegestane snelheid hield, en nam aan dat zijn kenteken al door een paar bestuurders was genoteerd

Hij gaat er dus van uit dat mensen gaan klikken. Dit is ook zo’n tegenstrijdigheid van het postmodernisme. Iedereen zou zijn eigen normen en waarden moeten mogen bepalen, maar ondertussen klikken we dus wel over anderen die niet aan onze normen en waarden voldoen.

Kunt u zich nog herinneren dat we als kinderen een liedje hadden over een klikspaan?

Ook onkunde mag tegenwoordig breed geëtaleerd worden. Verderop in het boek staat dat hij in een BMW rijdt, maar de langzaamste BMW haalt ‘met helemaal ingedrukt gaspedaal’ zonder problemen een snelheid van boven de 200 km/h.

 

Pro homoseksualiteit

Homoseksuele relaties komen in het boek veel voor waardoor het boek als pro-homo betiteld kan worden. Anderzijds is het ook zo dat de tweede hoofdpersoon, Lisbeth Salander, biseksueel blijkt te zijn, en zij wordt toch wel neergezet als een jonge vrouw met de nodige psychische beschadigingen. Die beschadigingen zijn verklaarbaar en zij weet zich ondanks de traumatische gebeurtenissen uit haar verleden goed staande te houden, maar het is wel een opmerkelijke combinatie.

Zoals eerder al beschreven wordt een agent die duidelijk moeite met homoseksualiteit heeft toch neergezet als een vreemd, terwijl in de dagelijkse praktijk nog steeds heel veel mensen de nodige moeite met homoseksualiteit hebben.

In deel 3 komt relatief het minste sex voor. Blijkbaar had Stieg Larsson inmiddels een aanzienlijk deel van zijn sexuele frustratie van zich afgeschreven in deel 1 & 2, en dat maakt het boek een stuk relevanter, al wijdt hij vaak nog wel ellenlang uit over allerlei niet ter zake doende details en weet hij ook weer een paar feitelijke missers op zijn naam bij te schrijven.

Tijdens de rechtszaak tegen Salander staat een opmerkelijke zin:

Ik hoop toch echt dat u niet van plan bent te beweren dat homoseksualiteit een vorm van krankzinnigheid is. Die bewering kan namelijk strafbaar zijn.

Deze zin heb ik echt nog een keer na moeten lezen. De reden lijkt mij duidelijk. Hier wordt de wetenschap aan banden gelegd door een politiek correcte mening. Dit is in Nederland inmiddels ook zo, maar nu wordt je er even mee geconfronteerd, en dan dringt langzaam de waanzin van dit feit tot je door. Stel nu eens even dat uit nieuw wetenschappelijk onderzoek inderdaad onomstotelijk zou blijken “dat homoseksualiteit een vorm van krankzinnigheid is”, dan zou deze wetenschappelijke waarheid dus door wettelijke beperkingen nooit naar buiten gebracht kunnen worden. Sinds wanneer is het de taak van de politiek om de wetenschap te beperken?

We moeten dus constateren dat na de beperking van de wetenschap door de atheïstische religie er nu sprake is van een veel ernstiger beperking van de wetenschap: de politiek correcte, die het mogelijk heeft gemaakt om bepaalde wetenschappelijke uitkomsten op voorhand te blokkeren door deze eenvoudigweg strafbaar te stellen.

Hoe is het in vredesnaam mogelijk dat wetenschappers deze beperkingen accepteren? Volgens wetenschappers wordt alles omtrent de mens zo ongeveer in zijn hersenen bepaald en feit is dat we nog niet 1% weten van wat daar allemaal gebeurd. Maar op voorhand is de conclusie “dat homoseksualiteit een vorm van krankzinnigheid is” uitgesloten. Dat zou voor elke rechtgeaarde wetenschapper onacceptabel moeten zijn.

 

Pro emancipatie

Op een bepaalde manier proef je dat mannen de tweede viool spelen in de Zweedse samenleving zoals deze door Larsson wordt neergezet. De CEO van een groot internationaal concern wordt een vrouw, die tegelijkertijd in de Raad van Bestuur van Millenium zit. De hoofdredactrice van Millenium is een vrouw (Erika Berger) de vriendin van Dag Svensson, Mia Bergman, promoveert en is dus intelligenter dan haar vriend die slechts onderzoeksjournalist is. Eén van ’s werelds beste hackers is een vrouw (Lisbeth Salander), kortom de mannen lijken er op bepaalde momenten maar een beetje bij te bungelen, en de indruk van gelijkwaardigheid gaat in veel momenten niet op, maar wordt juist omgekeerd.
Vrouwen hebben door de hele serie de belangrijkste rollen. Enige feitelijke uitzondering is Mikael Blomkvist. Bovendien zijn vrouwen ook degenen die moreel beter zijn. De ‘echte criminelen’ in de hele serie zijn zonder uitzondering mannen. Lisbeth’s vader, Zalachenko, een hele afdeling van de Zweedse veiligheidsdienst, een motorclub, diverse agenten van het eerste onderzoeksteam, psychiater Laborian, Wennerström.

Helemaal grappig is de manier waarop Salander aan haar geld komt: zij steelt 2,4 miljard dollar van Wennerström en dat wordt acceptabel geacht. Bovendien is Salander een genie op het gebied van computerhacken, en de schrijver gaat er compleet aan voorbij dat dat ook strafbaar is. Blijkbaar zijn bepaalde misdaden minder misdadig dan andere, en kunnen sommige misdaden eigenlijk best wel door de beugel. Waar de grens precies ligt wordt niet duidelijk, ook zo’n typerend kenmerk van de eindtijd.

Veel mensen zouden op dit punt nog iets van respect op kunnen brengen als Salander iets goeds met het zich toegeëigende geld zou doen. Maar dat is niet echt het geval. Ze betaald de revalidatie van haar eerdere begeleider Palmgren, een zaakwaarnemer op Gibraltar die exclusief voor haar werkt, geeft een lesbische vriendin een appartement, maar daar houdt het verder wel zo ongeveer mee op.

Ze komt tot de ontdekking dat ze zich verveeld, laat zich eerst een week lang vollopen met alcohol en begint dan een sexuele uitspatting met een Duitse zakenman die in hetzelfde hotel verblijft en uiteraard getrouwd is. Een duidelijk voorbeeld van “Ledigheid is des duivels oorkussen”. Het was wat mij betreft een veel interessantere draai geweest als juist de zwaarbeschadigde en getraumatiseerde Salander een stichting had opgericht om hongerlijdende vrouwen in de derde of de massaal onderdrukte vrouwen in de Arabische wereld te helpen.

 

Andersdenkenden

Ja, wat moet je daar over zeggen. De hele serie door wordt een bepaalde levensovertuiging, een bepaald wereldbeeld opgedrongen als het enige juiste. Iedereen die daar van afwijkt wordt als wereldvreemd, ouderwets, achterhaald en belachelijk neergezet. Soms met woorden, soms indirect.

Het wordt niet met zoveel woorden gezegd, maar de ex van Mikael, die van hem gescheiden is omdat zij zijn buitenechtelijke relatie met Erika Bergman niet accepteerde, wordt toch een beetje als ‘bekrompen’ neergezet, en Mikael moet maar blij zijn dat hij van deze beperkende factor is verlost.

Opmerkelijk is echter wel dat Erika blijkbaar wel een ontwikkeling door heeft gemaakt, want als Mikael in deel 3 een relatie met een agente krijgt die ook niet onverdeeld gelukkig is met de relatie tussen Mikael en Erika, stelt Erika dat zij op misschien op afstand zal blijven totdat de relatie duidelijk is. Het misschien geeft dus aan dat uiteindelijk het volgen van haar eigen lusten belangrijker is dan de gevoelens van een ander, en dat het eigenlijk niet interessant is dat een ander door haar gedrag gekwetst wordt. Het ‘ik’ zit op de troon. Een typisch eindtijd fenomeen.

 

Sex

Eén van de elementen van de eindtijd is een overdreven aandacht voor sex, sex, en seks. Wat dat betreft past de serie prima in het postmodernistische denken en de oversekste samenleving van tegenwoordig. Allerlei mogelijke vormen van seks en perversiteiten worden beschreven, soms tot in detail. In de meerderheid van de gevallen is de beschrijving totaal irrelevant in verhouding tot het verhaal, en is het niet meer dan onnodige papiervulling.

Door de enorme nadruk op het normaal vinden van wisselende contacten, seks als ontspanning/afleiding, acceptatie van buitenechtelijke relaties door de partners zelf, seks waar vooral verder niets achter gezocht moet worden, of bij gedacht, of op andere manieren bindingen geeft, wordt echter een moraal opgedrongen die prima past in de samenleving van de eindtijd. Het huwelijk heeft geen enkele waarde meer, vrije seks met iedereen moet kunnen, het liefst zo veel mogelijk en van tijd tot tijd mag zelfs de verplichting tegenover anderen hier voor verzaakt worden. Als jij het maar naar je zin hebt.

Over de nadelen wordt echter, logischerwijze, met geen woord gerept. Niets over geestelijke afstomping, over de wetenschappelijke feiten die aantonen dat monogamie de meest bevredigende seksuele relaties oplevert. Geen woord over HIV, AIDS of andere SOA’s. Slechts in een enkel geval wordt iets gezegd over veilig vrijen, zoals in een van de laatste hoofdstukken van deel 3. En uiteraard ook geen woord dat het misschien toch wel asociaal is om een complete redactie te laten wachten totdat jij klaar bent.

 

Vreemd

Op de achterkant van deel 3, Gerechtigheid,  staat:

Razend spannende ontknoping in dit laatste deel van de Millennium-trilogie

Er staat niet bij vermeld wie dit geschreven heeft, maar het kan haast niet anders dan dat het iemand van de marketingafdeling van de uitgeverij is geweest. De ontknoping is namelijk helemaal niet spannend, maar uiterst voorspelbaar en zie je lang van tevoren al aankomen.

De hele euforie over de serie komt op mij nogal vreemd over. Ik heb mensen gesproken en reviews gelezen van mensen die de serie gelezen hebben, en bijna iedereen kwam tot dezelfde conclusies.

• Als je alle niet-relevante en afleidende passages weglaat was het beter leesbaar geweest en veel korter
• De vele niet-relevante passages zijn irritant en soms echt vervelend
• Literair gezien is het helemaal niet van bijster hoog niveau. Leuke ontspanning, maar veel te wollig en omslachtig om echt pakkend te zijn
• Politiek correct en vaak onrealistisch
• Willen we deze samenleving wel?

Persoonlijk ben ik het niet met alle genoemde punten eens, maar het is wel zo eerlijk om de meest gehoorde kritiekpunten te vermelden. De laatste vraag lijkt mij duidelijk te beantwoorden: Nee, we willen deze samenleving niet, want de gevolgen die uit deze samenleving voortvloeien zijn op termijn desastreus. Gaan we deze samenleving krijgen? O ja, dat is wel zeker. Er speelt wereldwijd een vreemd verschijnsel. Meer dan 90% van de Amerikanen is van mening dat Amerika kapot aan het gaan is. En toch blijkt niemand in staat het tij te keren …

Ook vanuit de Zweedse samenleving komen waarschuwende geluiden van experts, maar nog steeds zien we naïeve mensen het Zweedse voorbeeld promoten als de nieuwe heilsstaat. Ook iemand als Pat Condell waarschuwt om Zweden vooral niet na te volgen en signaleert de gevaren die de postmoderne samenleving bedreigen.